Beyaz iplik siyah iplik

Beyaz iplik siyah iplik

Her sene “imsak vakti” konusunda bazı tartışmalar çıkıyor. Bazı ilahiyatçılar “fazladan “oruç tuttuğumuzu söylüyor. Ekseri ilahiyatçılar ve hocalar da “haşa, olur mu öyle şey..!” diyerek söze başlıyor… Öte yandan bir imsakiye yarışı da alttan alta yürüyor. “Temkin vakitleri”, “yok sen doğru hesapladın-yok ben doğru hesapladım”lar havada uçuşuyor.

kı

Oysa ki, oruca başlama ve bitirme vakti bize Kuran’da açıkça bildirilir:

BAKARA 187: …………………..Şafağın (FECR)  beyaz ve siyah ipliğini birbirinden ayırt edinceye kadar yiyin, için. Sonra geceye (LEYL)  kadar orucu tamamlayın……………….

 

Ayette iftar yapma zamanı, bir başka deyişler yeme içmeye başlama zamanı olarak GECE’nin başlaması gösterilir. Oysa ki, iftar saatinde ortalık ZİFİRİ KARANLIK falan değildir. Gayet aydınlıktır hatta. Ama bu konuda hiç çekişme yoktur. Güneşin batışa geçtiği an ve devamı GECE olarak kabul edilir. Burada güneşin GÖZLE GÖRÜLEN durumu veri alınır. Kimse GECE yazıyor diye karanlığı beklemez.

Fakat iş İMSAK vaktine gelince yukarıda girişte arz ettiğim tartışmalar başlar.  Şimdi bu tartışmanın ne olduğunu size sayısal verilerle  ve çeşitli görsellerle net olarak sunmaya çalışacağım.

Örnek olarak 06.06.2016 tarihli Ankara ilini veriyorum.

Önce “diyanet” imsakiyesine bir bakalım:

di

Şimdi hesaplanan verileri  kendimiz de kolaylıkla bütünsel olarak inceleyebiliriz.

Aşağıda şekilde gözüken siteye girip “sun calculator” dan tüm verileri alabilirsiniz.

sunn

“Sun calculator”u tıkadığınızda arama kutusunu istediğiniz bir ili yazmanız yeterli.

an

Şimdi verilere bakalım :  (Fotoğrafa tıklayarak daha büyük bir görselde izleyebilirsiniz)
de

Diyanet Ankara için bu tarihte iftar olarak 20:22 vaktini vermiş. Yukarıda “sunset” 201:15 (Muhtemelen diyanet bir kaç dakika “tedbir” süresi eklemiş) Burada bir tartışma zaten yok.

Şimdi bu tartışmaların çıktığı noktaya gelelim.

Dikkat ederseniz güneşin hareket hesaplamalarında 3 tür  güneş hareketi grubu var (bizi ilgilendirenleri kırmızı dikdörtgen içine aldım) ; bunları aşağıdaki görsel ile özetlemek mümkün:

civ

İmsak vakti tartışmasının bilimsel özeti şudur:

Yeme içme’yi “astronomik ışıma” nın başlangıcıda mı bırakacağız yoksa “sivil ışıma”nın başlangıcında mı bırakacağız? (Lütfen diyanet imsakiyesi verileri ile güneş hareketleri tablosundaki değerleri inceleyerek karşılaştırınız)

Yani sizce “fecrin siyah ipliği ve beyaz ipliği” derken Allah, bize “astronomik ışıma” yı mı işaret ediyor, yoksa “sivil ışımayı” mı?

Orucu açarken Kuranda GECE yazmasına rağmen GÜNEŞİN BATTIĞI ilk anları GECE kabul edip orucu açıyoruz. Oysa ki ASTRONOMİK IŞIMANIN BİTİŞ anı 22:15. SİVİL IŞIMANIN bitiş anı ise 20:47. Biz bu ikisine de bakmaksızın, güneşin battığı ilk anı GECE sayarak orucu açıyoruz. (ya gündüzdür ya gece mantığı; güneşin batmaya başlaması = gece)

Bunun tam zıddını da yeme içmeyi bırakırken yapmamız lazım (yani GECE’nin bittiği ilk an, görselde “night” olayının bittiği yer)  ANCAK Kur’an burada bize ekstra bir ölçü veriyor: “Fecrin (şafağın)  beyaz ipliği siyah iplikten ayırt edinceye kadar”

Fakat  diyanet imsakiyesine bakarsanız İMSAK SAATİ OLARAK YAZILAN VAKİT (03:19)  güneş hareketleri tablosuna göre “astronomical twilight”in başladığı yerdir. (03:20) Yani Diyanet imsakiyesinde ortya koyduğum sayısal veriler ışığında ayet şu şekilde okunmuş oluyor: Geceye kadar orucu tamamlayın, gece biter bitmez  yeme içmeyi kesin (Görseldeki “night’ın bittiği yerde “astronomical twilight’in başladığına (03:20) dikkat edin)

Ayet  net olarak ortada… Güneş hareketlerinin ölçümleri de… Karar sizin…

Not: Peki yukarıdaki görselde balık tutan adam bu ışıma farkının ayırdına sizce ne zaman varır? Kuran “gözle görülen” ilk ışımayı mı  (civil twilight) baz almamızı istiyor yoksa bazı matematik hesaplarla ve/veya bazı cihazlarla “tahmin” ve “gözlem” yapmamızı mı istiyor?

2 thoughts on “Beyaz iplik siyah iplik

  1. Beyazla siyah denizci tanında (nautical dusk/nautical twilight) görünür oluyor. Şehir dışındayken gözledim. Şehir tanı saatinde ortalık fazlaca aydınlanmış oluyor. Aslında ezanı duyanlar kafalarını çıkarıp doğu ufkuna baksalar, zifiri karanlığı görseler olay çözülecek. Merak etmemeye fazla alışmış kalabalıklar. Bedeli ağır oluyor.

    1. Bu yazıda kelime analizine hiç girmedim. Sadece Diyanetin verdiği zamanın nesnel olarak “olamayacağını” göstermeye çalıştım. Ayette “sizce (lekum) diye bir ifade var. Fecrin ak çizgisi ile kara çizgisi SİZCE ayırt edilinceye kadar… Bu ifadeye göre nautical twilight veya civil twilight ‘tan hangisinin baz alınacağı ayrı bir konu. Ama çok karışık bir konu değil, kolaylıkla karar verileceğine inanıyorum.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


*