Nisa 102’de “salat” ile ilgili bir ayet fakat ben bu yazıda bağlama bakmadan sadece Nisa 103. ayete değinmek istiyorum. Çünkü bazen “bağlam” olarak incelediğimiz konular, süregelen yanlış anlaşılmalar silsilesini de barındırdığı ve bizi etkisine aldığı için, konuyu soyutlamak adına geçici olarak göz ardı edilebilir. (iktisattaki ceteris paribus benzeri)
| # | kelime | anlam | |
|---|---|---|---|
| 1 | feiza | zaman | |
| 2 | kadeytumu | bitirdiğiniz | bu fiil “sonuçlandırmak” olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Salat “sonuçlandırılarak” biter. |
| 3 | s-salate | salatı | |
| 4 | fezkuru | anın | |
| 5 | llahe | Allah’ı | |
| 6 | kiyamen | ayakta | |
| 7 | ve kuuden | ve oturarak | |
| 8 | ve ala | ve üzerinde (uzanarak) | |
| 9 | cunubikum | yanlarınız | cünub, “uzak” demektir. |
| 10 | feiza | zaman | |
| 11 | tme’nentum | güvene kavuştuğunuz | ÇOK ÖNEMLİ KİLİT KAVRAM: *bakınız yazı sonu not |
| 12 | feekimu | ayağa kaldırın | |
| 13 | s-salate | salatı | |
| 14 | inne | şüphesiz | |
| 15 | s-salate | salat | |
| 16 | kanet | ||
| 17 | ala | üzerine | |
| 18 | l-mu’minine | mü’minler | |
| 19 | kitaben | yazılmıştır | Çevirilerde “kitaben” ifadesi çoğunlukla, “farz edilmiştir” olarak anlamlandırılıyor. Oysa “kitaben” “programlanmıştır” demektir. |
| 20 | mevkuten | vakitli olarak | Bknz yazının devamı… |
20- Mevkuten ifadesini yani “vakitli olarak” ifadesini “farz edilmiştir” şeklinde anlıyorlar. Oysa “farz edilme” ifadesi Kuran’da ayrıca geçer. Ben ayeti “kitaben” fiili sebebiyle yani “müminler üzerine programlanmıştır” ifadesi sebebiyle , 5 veya 3 vakit salat olarak anlamıyorum.
Burada geçen vakit daha çok;
-Sınav tarihleri belirlendiği vakit ders çalışmaya başla.
-Kilo aldığın vakit zararlarını görmeye başlayacaksın.
anlamında bir vakit. Çünkü programlanmış. Belirli vakitlerde bu ihtiyaç ortaya çıkacak.
Dolayısı ile ilerideki ayetlerde “salat”ın güneşin konumuna bağlı olarak yapılıp yapılamayan bir şey olduğunu araştıracağım. Namazın vakitleri olarak anlaşılan ve delil gösterilen ayetleri ilerideki yazılarımda inceleyeceğim. Ama onun öncesinde bazı kavramların yeniden ele alınması gerekiyor.
Bu ifademi şöyle bir örnekle açayım:
Bir keresinde yurt dışında bir toplantıya gitmiştim; bir eğitim programı. Elimizde bir program:
09:00- A DERSİ
09:45-10:00 – TARTIŞMA
10:00-10:15 – MOLA
10:15-11:00- B dersi
11:15- 11:30 – TARTIŞMA
11:30-11:35 – MOLA
Dersi anlatan kişi, ders anlatım süresi bittiğinde “şimdi tartışma zamanı” diyerek 15 dakikalık süreyi başlatıyordu. Bu bana oldukça garip gelmişti. Ders anlatımını sürelendirebilirsiniz ancak tartışmaya bu şekilde süre koymak garip. Belki bize 35 dakika gerekecek. Ne için? SONUÇLANDIRMAK.
SALAT, sonuçlandırılarak biten bir eylem.
Dolayısı ile “salat mü’minler üzerine vakitli olarak yazılmıştır/programlanmıştır” ifadesinden ben “günü 3 ya da 5 vakte bölüp, o vakitlerde söz gelimi Kuran çalışmak gibi bir anlam çıkaramıyorum. Canınız Kuran çalışmak istiyorsa müsaitseniz, her zaman çalışabilirsiniz.
11***Bu kavram “sanki savaş varmış da korku ortadan kalkmış” anlamı verilerek çevriliyor. Bu sebeple bu ayeti “bağlamdan ayrı” olarak inceledim. Eğer bir önceki ayeti “savaş hali” olarak anlamasaydık, ayeti şöyle anlamamıza bir engel olmayacaktı.
Salat’ı sonuçlandırdığınızda Allah’ı anın x,y,z şekillerde; tatmine ulaştığınızda (İDMAENTÜM) salatı ayağa kaldırın, çünkü SALAT MÜ’MİNLER ÜZERİNE VAKİTLİ OLARAK YAZILMIŞTIR.
2:260
İbrahim Rabbine: Ey Rabbim! Ölüyü nasıl dirilttiğini bana göster, demişti. Rabbi ona: Yoksa güvenmedin mi? mı? dedi. İbrahim: Hayır! Güvendim, fakat kalbimin mutmain olması (LİYADMAİNNE) için dedi.
Bunun üzerine Allah: Öyleyse dört tane kuş yakala, onları yanına al, sonra (kesip parçala), her dağın başına onlardan bir parça koy. Sonra da onları kendine çağır; koşarak sana gelirler. Bil ki Allah azîzdir, hakîmdir, buyurdu.
SORU: İbrahim peygamberin “tatmin olmak için” YANİ SALATA BAŞLAYABİLMESİ İÇİN “dört tane kuş yakala, onları yanına al, sonra (kesip parçala), her dağın başına onlardan bir parça koy. Sonra da onları kendine çağır; koşarak sana gelirler. ” EYLEMİNİ Mİ YAPMASI GEREKİYORDU?
Not: Kuran çalışmaya yeni başlayanlar için: dört kuş yakala… ve devam eden ifadeler sembolik anlatım. Ayrı bir inceleme konusu.
Soru-eleştiri-görüş için
Farz olmasıyla programlanması arasındaki fark nedir?
a. Her mümin salat vakitlerine uyar.
b. Salat vakitlerine uymak mümine farzdır.
Veya;
a. Her mümin programlıdır.
b. Programlı olmak mümin için zorunludur.
a ile b arasındaki fark nedir?
Öğrenmek amaçlı soru sorduğunuz farzıyla yazıyorum:
1- Kuran’daki “farz” bizim ilmihaldeki “farz” ile aynı şey değil.
2-Kütibe ( yazıldı) ifadesi ilmihaldeki “farz” değil; Kuran’daki zaten değil.
-SINAVI KAZANMAK İSTİYORSAN DÜZENLİ DERS ÇALIŞMALISIN
-SINAVI KAZANMAK İSTİYORSAN HER ÖĞLEN 2 İLE 3 ARASINDA DERS ÇALIŞMALISIN.
Fark yok mu?
“Başarılı öğrencilere günlük çalışma yazılmıştır”, “başarılı öğrencilere günlük çalışma farzdır” ve “başarılı öğrenciler günlük çalışırlar” arasında diyorum, fark yok gibi. Var mı?
“Başarılı öğrencilere günlük çalışma yazılmıştır”, : İlla ki günlük çalışacaklar diye şart yok. Bir gün çalışmayabilir. kastedilen düzenli çalışması.
“başarılı öğrencilere günlük çalışma farzdır : Günlük çalışmak zorunda, bir gün aksatırsa başarısız olacak.
“başarılı öğrenciler günlük çalışırlar. : Bir günü dinlenmeye ayırmalarına engel değil. kastedilen düzenli çalışırlar.