Ben bir meal yazacak olsam kimse kitap olarak basmaz veya meal web sitesine koymaz. Bu sebeple başlıkta “mevcut/yaygın/kabul edilmiş” meal ifadesine yer verdim. Yazıdaki eleştirim/sorularım/tespitlerim “mevcut/yaygın/kabul edilmiş” mealler içindir.
Düşünün iki temel paradigma, iki temel bakış açısı var. Birisi “Kuran hadisler/rivayetler ve bunların ürünleri olan tefsir, siyer, kelam, kıraat gibi ilimler olmadan asla anlaşılmaz diyor; anlamaya kalkanın imanını sorguluyor. Diğer taraf ise Kuran’ı Kuran’ın açıkladığını söylüyor ve hadisleri/rivayetleri ve bunların saydığım ürünlerini reddediyor.
Birbirine taban tabana zıt bu iki görüşün meallerinin kolaylıkla fark edilebilecek şekilde birbirinden farklı olması gerekmez miydi?
Bir örnek görelim:
23:1 Mü’minler muhakkak kurtuluşa ermişlerdir.
23.Surenin ilk ayeti “el-muminune”ye ithafen başlar.
Ayette geçen mü’minun ifadesi “eril” bir ifadedir. Dişil olanı “mü’minat”dir.
23:2/3/4/5 Ki onlar namazlarını huşu içinde kılarlar. //Boş sözlerden yüz çevirirler.//Zekatı verirler.//Ve onlar ırzlarını koruyanlardır
Buraya kadar anlamsal açıdan “sadece erkeklerden bahsediyor” diyebilir miyiz?
Ama 23/6 birdenbire SADECE ERKEKLERE YÖNELİK MEALLENECEK. Neden?
SÜLEYMAN ATEŞ MEALİ: Ancak eşleri, yahut ellerinin sahip olduğu (cariyeler) hariç. (Bunlarla ilişkilerinden dolayı da) onlar kınanmazlar.
HASAN BASRİ ÇANTAY MEALİ: Şu var ki zevcelerine, yahud sağ ellerinin malik olduklarına (kendi cariyelerine) karşı (olan durumları) müstesnadır. Çünkü onlar (bu takdirde) kınanmışlar değildir.
ŞABAN PİRİŞ MEALİ: Ancak eşleri ve cariyeleri hariç, çünkü bunlar, kınanmazlar.
MUHAMMED ESED MEALİ: eşleri -yani, (evlilik yoluyla) meşru olarak sahip oldukları insanlar- dışında (kimsede arzularına doyum aramazlar): çünkü onlar (eşleriyle olan ilişkilerinden dolayı) kınanmazlar;
SÜLEYMANİYE VAKFI MEALİ: Sadece eşlerine veya hakimiyetleri altındaki esirlere karşı kınanmazlar
MEHMET OKUYAN MEALİ: Ancak eşleri yani (evlilik yoluyla) meşru olarak sahip oldukları kişiler hariç;
EDİP YÜKSEL MEALİ: Ancak eşleri yani yeminlerinin/anlaşmalarının hak sahibi oldukları hariç. Onlar kınanmazlar.
23:6’da gelince mealler biraz farklılaşıyor. Ama ben mealler yüzde 99 oranında aynı derken, bu ayetin çevirilerindeki farklılıkların hiç birisini farktan saymıyorum. Çünkü tüm meallerde ayet hem erkeğe hem kadına seslenir şekilde başlarken 23:6’da birden bire sadece erkeğe seslenir olmuş. Yani nasıl ki gemi batarken yolcuların hep birlikte koridorları paspasla silmesi sonucu değiştirmeyecekse, aynı bakış açısına sahip olduktan sonra ayette hiç bulunmayan “cariye” kelimesi yazmayıp onun yerine “hakimiyetleri altındaki esirler” yazmaları veya “yeminlerinin/anlaşmalarının hak sahibi oldukları” yazmaları bana batan geminin koridorlarını paspaslamak gibi geliyor. En azından 1 mealde AYET6’nın AYET 1/2/3/4 ve 5 ile tutarlı şekilde meallendiğini görmek isterdim.
Bu yazıda özellikle bu ayetin incelemesine girmeyeceğim. Bu yazıda sadece tüm meallerin aynı olduğuna bir örnek daha vermek istedim. Her iki tarafın bakış açıları/kabulleri aslında aynıdır. Bunu gösterebilmek istedim.
Özetle Kuran’ı Kuran ile anlarım diyenler Kuran’ın kendine has kavramlarını inşa ettiğini kabullenmiyorlar. Sözlüklere/etimolojiye vs. güveniyorlar. Ama o sözlükler, o müktesebat zaten süregelen anlayış ile şekillendi, galiba bunun henüz farkında değiller.
Sorularınız/görüşleriniz/katkılarınız için kuranincelemesi@gmail.com ‘dan yazışabiliriz.