Sadece şarap mı haram?

Sadece şarap mı haram?

Ben, Efendimin “Ulaştığı herkesi uyarsın” diye yolladığı kitabını inceleyen ve anlamaya çalışan bir kulum. Benim yorumlarımı enine boyuna sorgulamadan kabul etmek üzere veya “fetva” almak umuduyla bu siteye geldi iseniz sorunuza Kuran’ın verdiği yanıtı değil benim yanıtımı almış olacaksınız. Başkalarından etkilenmek kötü bir şey değildir. Ama bu etkilenme işi teslim olmaya dönerse kendinizi büyük çelişkiler içinde bulursunuz. Çünkü herkesin yaşam deneyimi, aklı, soruları farklı olabilir. Sorulara verdiği yanıtlar da farklı olabilir. Bu çelişkili davranışı ısrarla sürdürürseniz en büyük çelişki olan Allah’ın yanı sıra tanrılar edinme hatasına düşmüş olursunuz. Kuran’la ilgileniyorsanız değişik yorumları okuyun. Ama sorularınıza yanıtları ancak kendiniz Kuran’a çalışarak verebilirsiniz. Bunun için siz de elinizden geldiğince Kuran’ı çalışın ve fikrine saygı duyduğunuz kaynakların yorumlarını kendi anladıklarınızın terazisinde tartın. Ben de bundan başka bir şey yapmıyorum.

“Kuran bu konuda bunu diyor” türünde yorumların Kuran’ı incelemeyen kişilere yol göstermeyeceğini düşünüyorum. Kuran kaynaklı reçeteler yazmaya başlarsak bir süre sonra kendimizi ilmihal yazarken buluruz, ki geçmişte de böyle olmuştur. Kuran’ın “korunuyor” olmasının nedeni üzerinde düşünün. Bilgi, kişiler ve kuşaklar arasında kayıpsız aktarılabiliyor olsaydı buna gerek olur muydu?

Bu yazı sadece”hazır reçete” arayanlar için bir cevap içermez.  “Sadece şarap mı haram?” sorusunu neden sorduğunuzu ilk kendinize sorun, eğer gerçekten merak ediyorsanız Kuran size yol gösterecektir.

Bu yazıda meseleye “sığ” bir bakışa ilişkin bir eleştiri getirmek istiyorum.

Mesela önce aşağıdaki alıntıyı okuyalım :


Soru: Alkolün her türlüsü mü yoksa sadece şarap mı haram? (Aide Baysal)

Cevap: Sarhoş eden içkilerin hepsi haramdır. Ancak Kur’ân’ın hamr dediği şarapla öteki içkiler arasında bir fark var. Şarabın bizzat kendisi necis (pis) görülmüştür. Elbiseye veya herhangi bir yere şarap dökülse kirletir, orayı yıkamak gerekir. Ama öteki içkileri içmek haram olmakla beraber şarap gibi necis değildir. Mesela kolonya içmek haram olmakla beraber temizlik için kullanmakta bir sakınca yoktur. Ayrıca üzüm dışındaki maddelerden yapılan, az miktarda alkol içeren maddeleri (bunlara nebiz denilir) sarhoş etmeyecek miktarda içmenin caiz olduğu görüşünde bulunan fakihler de vardır ki bunların başında İmam-ı Azam gelir. Bu konuda ayrıntı için “Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri” adlı eserimizin birinci cildinde, “Sana şaraptan ve kumardan sorarlar” (Bakara: 2\219) ayetinin tefsirine bakınız. Aynı konudan şikâyetçi olan sayın Ertuğrul Tanören’in de duygularını paylaşıyorum.

Kaynak


Yukarıda alıntıladığım yazıya benzer bir yaklaşımı ilk önce Yaşar Nuri Öztürk’ün bir kitabında da görmüştüm. tekrar başka bir yerde görünce dikkatimi çekti ve bu konuda yazılmış bazı yazıları okudum.

Meselenin (aslında bence biraz sonra açıklayacağım üzere  ortada bir mesele yok) çözümüne yönelik tartışmalarda üzerine odaklanılan ayette geçen kelime “hamr” kelimesi. Önce ilgili ayetleri sizinle paylaşmak istiyorum ( Tercihen tek meal kullandım, eğer diğer meallere bakacak olursanız içki, şarap, sarholuk verici madde vb. kavramların hamr kelimesi karşılığında kullanılmış olacağını göreceksiniz) :


5:90  : Ey müminler! Şarap (içki içmek), kumar oynamak, ibadet için dikilen putlar, (cahillik devrinde kullanılan) fal okları hep şeytanın işinden pis birer şeydir. Onun için bunlardan sakının ki, kurtulasınız. (Ali Fikri YAVUZ meali)

5:91 : Muhakkak şeytan, şarabda ve kumarda aranıza düşmanlık ve kin düşürmek; sizi Allah’ı anmaktan ve namaz kılmaktan alıkoymak ister. Artık siz, bunlardan sakınmaz mısınız? (Ali Fikri YAVUZ meali)

2: 219 : (Ey Rasûlüm), sana içkiyi ve kumarı sorarlar. De ki: “- Onlarda hem büyük günah, hem de insanlar için bazı (ufak tefek) faydalar vardır. Fakat günahları faydalarından daha büyüktür; “Yine sana hangi şeyi nafaka verceklerini soruyorlar. De ki: “- İhtiyacınızdan geri kalanı harcayın.” Allah âyetlerini size böyle açıklıyor ki, düşünesiniz; (Ali Fikri YAVUZ meali)


Üzerine basa basa bir çok yazımda Arapça bilmediğimi sadece Kuranı Arapçasından okumasını bildiğimi dolayısı ile kelimeleri tanıyabildiğimi ve bunun bana çok defa büyük  fayda sağladığını söyledim. Yine söylüyorum.

Bana bu şekilde “sadece”  kelimelerin kökeni ve tarihselliği üzerinden yapılan amansız tartışmalar vakit kaybı gibi geliyor. Çünkü Allah muhakkak bize konuyu açıklığa kavuşturmamız için Kuranın bir yerlerinde bir anahtar vermiştir diye düşünüyorum ve şükür şimdiye kadar o anahtarı hep buldum.

Ama gelin öncelikle ne demek istediğim daha anlaşılır olsun diye internette bulduğum konu ile ilgili bir tartışmayı daha sizlerle paylaşayım sonra da sadede geleyim :


“Hamr” kelimesi Kur’anı kerimde 6 yerde geçmektedir. Lügatta, “hamr”ın üç manası vardır.

1. Üzüm

2. Üzüm Suyu, Şıra

3. Şarap, İçki

Yusuf Suresi 36. ayette, “hamr” kelimesi üzüm manasında kullanılmıştır. Bu ayete meal ve tefsir yazan üstadlarımız, bu ayetteki bu kelimeye her ne kadar “şarap” manası vermişlerse de, buradaki “hamr” şarap değil üzüm manasınadır. Hocalarımız burada doğru tercih yapmamışlardır. Şarap sıkılmaz, şarap yapılır. Üzüm sıkılır. Buradaki sıkmak fiili, hamr’ın üzüm manasına geldiğinin açık delilidir.

Bakara 219, Maide 90, 91 de “hamr” kelimesi şarap ve içki manasına kullanılmıştır. Üzümden ve nişastadan yapılan içkilerin hepsine hamr denir. Bir taraftan mayalanmış içeceği ifade ederken, diğer taraftan zihnî melekeleri örten,bulandıran içki manasınadır.

Kaynak

(Not : Linkteki yazı güzel bilgiler içeriyor, tavsiye ederim)


Şimdi sizlerle 16. Surenin 64. ve 67. ayetlerini paylaşmak istiyorum. Bence hiç hamr kelimesinin kökeni üzerinde tartışmaya girmeye gerek kalmadan Allah bize bir mantık sunuyor. Hem de bunu 64. ayette vurgulamaya başlıyor Allah . Yine aynı mealden alıntılıyorum:


Nahl Suresi 64. Ayet : Ey Rasûlüm, bu Kur’an’ı sana ancak insanların ayrılığa düştükleri din işlerini beyan etmek için ve iman edecek kimselere bir hidayet, bir rahmet olsun diye indirdik.

Nahl Suresi 67. Ayet  : Hurma ve üzüm ağaçlarının meyvalarından da içki ve güzel bir rızık edinirsiniz. Muhakkak ki bunda aklı olup düşünen bir topluluk için (Allah’ın kudretine delâlet eden) bir alâmet var… (Bu âyet-i kerime içki haram kılınmadan önce Mekke’de nâzil olmuştur.)


16/67’de “hamr” kelimesi geçmiyor. Fakat çok önemli bir bilgi geçiyor. Mealde içki diye çevrilen kelime “sekera” kelimesi ki Türkçeye de geçmiştir. Yani sarhoşluk veren…. Dikkat edin tezatlığa, bir yanda güzel rızık diğer yanda sekerat veren yani kötü olan, olumsuzlanan… Demek ki kötü olan hurma ve üzüm ağaçlarının meyvesinden sarhoşluk veren şey yapmak yani içki yapmak (içmek)  kötü bir şey. Şimdi biraz mantık yürütürsek yani akledersek burada olumsuzlanan asıl şeyin sarhoşluk veren maddenin kötülenmiş olduğu gerçeğini anlarız. Yani sarhoşluk veren şey arpadan da yapılıyorsa farketmez, arpadan gıda da yapılır, bira da…. Allah’ın bize verdiği “güzel rızık-sarhoşluk veren” şey kalıbına uyuyor burada, bir çelişki yok ortada.

Sonuç olarak Arapça’da “hamr” kelimesi üç anlama geliyorsa, Allah “hamr” kelimesini nerede olumsuz anlamda anlamamız gerektiğine dair ölçüyü bizlere zaten vermiş.  “Sadece şarap haram” gibi sığ bir mantıkla mesele nasıl dallandırılıp budaklandırılıyor anlamıyorum.

 

10 thoughts on “Sadece şarap mı haram?

  1. Arkadaşım çok güzel tespitler yapmışsın. Ama atladığım bir ayet var.
    Ey iman edenler (Dikkat et Müslüman demiyor, müminler diyor) sarhoş iken ve ne dediğinizi bitinceye kadar …. selaha yaklaşmayın…
    Şimdi mümin sarhoş olabiliyor ve öyle ki konuştuğunu bilemeyecek kadar hemde.
    Kuran Eğer kıyamete kadar korunuyorsa ki ALLAH KORUYORUM DİYOR, Siz bu ayetin hükmünü nasıl açıklıyorsunuz? Bir insan Kur’an ı açtı okudu ve bu ayeti benim gibi anladı sizce hükmü ne olur?
    Asıl açıklamanın yapılması gereken bu ayeti kerime.

    Diğer ayetlerde geçen HAMR Arapça’da şarap tır…
    Sarhoş eden içkileri ise sadece şerebe ile tarif etmiyor Allah. Tüm içkiler içinde şerebe kullanılıyor diye hatırlıyorum. Yani sarhoş eden içkiler var şarap haricinde….

    1. Bu ayet hakkında “içki aşamalı olarak yasaklandığı için artık hükmü yoktur” gibi lakırtıları bir kenara bırakırsak;

      1. Ne dediğini bilmenin “salat” ın olmazsa olmazı olduğu bu ayete göre çok net.
      2.İnsanlar yanılıp içki içebilir, eğer ne dediğini bilmeyecek kadar içti ise salat’a yaklaşmamalı. Ya da tersinden okursak içki o kadar kötü bir şey ki, sizin salat etme ruhsatınızı elinizden alacakkadar kötü bir şey.
      3. Sarhoş olma hali sadece içki ile olmaz. Örneğin dalgıçlar bilir, dalgıç sarhoşluğu diye bir şey vardır, 70’lik devirmiş gibi bir etkisi oluyormuş.

  2. Hocam ben söyle bişey anladım şarap in diğer içkiler den farklı bi günahı yok sarhoşluk veren bütün ürünler haramdır doğrumu yum ?

  3. Sadece şarap mı haram diye soranlar rakıcı,viskici vs.. olsa gerek ? Tabi ki Allah’ın yarattığı şeyleri bozup insana zarar veren bir hale getirmek haramdır. O halde sebzelere verilen büyüme hormonu da haram olmalı. Allah’ın işine karışmak değilse nedir bu ? Kafa yorarsak çok hata buluruz kendimizde. İnşaAllah Allah’ın razı olduğu kullardan oluruz.

  4. Hayir sadece şarap haram falan degil. Şarap dahil tum sarhosluk veren içkiler şartli helal.

    Şimdi önce enam 145 i okuyunuz. Taime edilecekler arasinda 4 şey haricinde hicbir sey yoktur diyor degil mi? leş, akan kan (sivi), Allahtan baskasi adina kesilenler ve domuz.
    Yani taime etmek hem yemek hem içmek demektir. Bunu akan kan ifadesinden anlariz.

    Şimdi ise maide 90-93 u okuyacagiz.
    Ey iman edenler diye konu basliyor ve konu ile ilgili pasaj 5.94 te yeniden ey iman edenler diye yeni bir hitap baslayana dek suruyor.

    Maide 93teki meal carpitmasina dikkat edin. Orada gecmis zaman yok,geniş zaman var. Ve diyor ki iman edip guzel ameller isleyenlere bunu artirdiklari, surdurdukleri surece taime ettiklerinden oturu bir gunah yoktur diyor.
    Yani maide 93 şarta bagli olarak (iman etme, guzel ameller yapma tekrar tekrar bunu yapma, surdurme sarti) birseyi taime etmeye (yemeye icmeye) izin veriyor…

    Nedir buradaki sarta bagli yenilip icilebilecek sey?
    A) helal riziklar
    B) haram yiyecekler
    C) pasajda bahsi gecen hamr

    Helali tuketmenin bir sarti yoktur ki gunahin affi sarta tabi olsun. Harami tuketmenim tek sarti vardir o da acliktan ölme hali.

    Goruldugu uzere geriye hamrdan baska bir sey kalmiyor.

    Nahl 67ye gelirsek orada hem hem demiyor ve diyor ve yani anlaminda. Sure bastan sona okunursa tum surenin Allahin yarattigi temiz riziklar ve bunlar uzerinden kafirlere meydan okuma hakkinda oldugunu samimi olan herkes rahatca gorecektir. Nahl suresinde sunulan listede pis bir seye yer yok. Temiz ve guzel, haram olmayan seyleri kudretine ornek olarak sunuyor Rabbimiz.

    5.91deki namazdan alikoyma ve araya dusmanlik sokma 2.219 da onda bulunan buyuk gunah yani seytanin isi nedir onu detaylandiriyor.

    Eger mumince davranmaktan alikoymuyorsa, namazi ihmal ettirmiyor ve araya dusmanlik sokmuyorsa, bunlari yaptirmadigi surece, yaptirmadigi kisiye hamr ve diger ickilerden icmede bir gunah yoktur.

    Konu ile ilgili meallerde feci tahrif var arapcalarindan kontrol ediniz.

    4 sey disinda taime edilmesi haram olan birsey Kitapta yoktur.

    Selam

  5. Hocam şimdi şampanya veya viski icersek ama fazla değil sarhoş etmeyecek yani konuştuğumuzu bilecek ve insanlara zarar vermeyecek dinimizi bilerek icersek günah degilmi yada günah olsa bile haram mi degilmi merak ettim ve cevaplarsaniz mutlu olurum

    1. Yazıya başlarken fetva vermeyeceğimi söyledim 🙂 Kimse yaratıcı adına konuşamaz. Benim günah ya da değil demem size bir karar verdirtmemeli. Ayetler çalışıp kendiniz bulmalısınız. Çalışırken birlikte çalışma noktasında vaktim oranında mail ile seve seve yazışıyorum.

Yunus için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


*